Borderline kişilik bozukluğunun 4 tipini biliyor musunuz?

Günümüzde, borderline kişilik bozukluğuna dair pek çok yazı bulunmakta. Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler -sıklıkla, çocukluklarında kötü muamele görmüş – örgütsel ortamlarda ve yakın ilişkilerinde çok büyük zararlara sebep olabilirler.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler, dürtüsellikleri, kendi kendine zarar veren yapıları, huysuzlukları, öfkeleri ve belki de en önemlisi yoğun ve fırtınalı ilişkilere olan eğilimleri ile bilinirler. Öldüren Cazibe filmindeki Glenn Close’u düşünün. Dahası bu bireyler, sıklıkla ek yaşam problemlerine sahiptir. Bu problemler genellikle dürtüsel yapılarının bir sonucudur. Bu hastalıkla beraber madde bağımlılığı, yeme bozuklukları, maddi sorunlar, rastgele cinsel ilişkide bulunma vb. problemleri de sıklıkla yaşarlar.

Fakat tüm bireyler birbirine benzemez. Theodore Millon, ünlü Kişilik Bozukluları: DSM-IV ve Ötesi kitabında, borderline kişilik bozukluğunun dört türünü tanımlamıştır. Bu arada, Millon kişilik bozuklukları ve Borderline Kişilik Bozukluğu alanının önde gelen uzmanlardan biridir. Bu yüzden Millon ne hakkında konuştuğunu oldukça iyi biliyor. Millon’un kitabı her kişilik bozukları öğrencisi için en mükemmel kitaplardan biri. Psikoloji alanında biraz ilerlemiş kişilere şiddetle bu kitabı tavsiye ediyorum.

Bezgin borderline

Bezgin borderline, birçok açıdan Bağımlı Kişilik Bozukluğuna sahip bireye benzer; ya da günlük jargondan yaygın olarak bilinen “eş bağımlı” bireye. Bu bireyler ilgi meraklısı olma, kalabalığa uyma, karamsar ve biraz morali bozuk hissetmeye eğilimlidirler. Bununla birlikte, iç dünyalarında sıklıkla öfke ve yaşadıklarıyla ilgili hayal kırıklıkları vardır. Derine inilmediğinde, bu öfke patlayabilmektedir. Fakat borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler, kendi kendini yaralayarak ya da hatta intihar ederek kendilerine zarar vermeye daha çok eğilimlidirler.

Dürtüsel borderline

Dürtüsel borderline yapı, histriyonik kişilik bozukluğunun bir kardeşine benzemektedir. Dürtüsel borderlinelar, çapkın, çekici, güvenilmez ve yüzeysel olmaya eğilimlidirler. Bu bireyler yüksek derecede enerjiktir ve heyecan üstüne heyecan ararlar. Çabucak sıkılırlar ve asla bitmeyen bir ilgi ve heyecan arzusuna sahip gibi görünürler. Adı üstünde, bu bireyler sıklıkla düşünmeden hareket edecek ve başlarını çeşitli belalara sokacaklardır. Bu gibi bireyler sıklıkla çok karizmatik olabilmektedir ve bu çekiciliklerinden büyülenmek kolaydır. Dikkat et! Büyülenerek cazibesine kapılabilirsin.

Asabi borderline

Millon bu türe sahip borderline kişilik bozukluğu hastalarını hem “öngörülemez, öfkeli, sabırsız, sızlanan” hem de “meydan okuyan, hoşnutsuz, inatçı, kötümser ve alıngan” olarak tanımlamaktadır. Bu bireyler insanlara güvenmekle, aynı zamanda hayal kırıklığına uğrama korkusu dolayısıyla insanlara mesafe koyma arasında gidip gelmektedirler. Onlar değersizlik ve öfke duyguları arasında gidip gelirler. Söz konusu öfke, oldukça patlayıcı olabilmektedir.

Kendi kendine zarar veren borderline

Son olarak, Kendine Zarar Veren Borderline Kişilik Bozukluğu’ndan bahsedebiliriz. Bu tür, kişinin kendi içinde yaşadığı daimi bir karamsarlık duygusu ile tanımlanmaktadır. Bu bireyler bilinçli veya bilinçsiz olarak, kendi kendine zarar veren davranışlarla meşgul olurlar. Bu tür borderline kişilik bozukluğuna sahip bireylerin, kendi kendilerinden nefret etme seviyeleri sıklıkla devasa boyutlara ulaşabilmektedir. Bu nefret düzeyi de, kötü beslenmeden, dikkatsiz araç kullanımına, hatta küçük düşürücü cinsel ilişkilere girmeye kadar uzanan birçok kendi kendine zarar veren davranışlara yol açmaktadır.

Bu insanlar, senin sıradan “zararlı iş arkadaşı”n değildir. Onlar yüzeysel olarak bakıldığında iyi görülmelerine rağmen, derin olarak bakıldığında yardıma ihtiyacı olan sıkıntılı insanlardır. En deneyimli terapistlere bile meydan okuyabilirler.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler, anlaşılma ve şefkat arayışındadırlar. Fakat bu bireylerin psikolojik yardıma ihtiyaçları vardır. Onlar için çizilmiş bir imaj vardır: bu bireyler dışarı çok fazla enerji verirler ve oldukça etkileyici olabilirler. Fakat bu kişilerle birlikte olmanın bir bedeli vardır, sürekli kavgalar, oyunlar, makyajlar, ayrılıklar, intihara meyilli işaretler, ve gerçek veya hayali terk edilmeye karşı çok derin bir hassasiyet.

Eğer bu bedeli ödemeye hazır değilseniz, mesafenizi korumak sizin için muhtemelen en doğrusudur.

Peki hali hazırda borderline kişilik bozukluğuna sahip biriyle birlikte olanlar? Paul Mason and Randi tarafından yazılan Yumurta Kabukları Üzerinde Yürümeyi Bırak: Önemsediğin Biri Borderline Kişilik Bozukluğuna Sahip Olduğunda Hayatını Geri Almak (Stop Walking on Eggshells: Taking your life back when someone you care about has Borderline Personality Disorder) isimli kitabı ya da bizim Zehirleyici İş Arkadaşları (Toxic Coworkers) isimli kitabımızı okumalarını öneririm. (Bu konuyla ilgili olarak, Türkçe’de şu kitabı okuyabilirsiniz.)

Umarım, borderline kişilik bozukluğu ile ilgili makaleler sizin için yeterince ipucu sağlamıştır. Düşüncelerinizi yorum kısmından paylaşırsanız memnun oluruz.